واژه نامه عکاسی، اصطلاحات پرکاربرد و رایج در عکاسی

با توجه به گسترش روزافزون استفاده از عکاسی در بخش های مختلف زندگی و کار، بر آن شدیم واژه نامه ای از اصطلاحات پرکاربرد و رایج در عکاسی را برای مخاطبین خود گردآوری کنیم تا با مطالعه آن ضمن حصول درکی عمیق تر و فنی تر از مسائل مرتبط با عکاسی، بتوانند نسبت به ارتقاع سطح کیفی عکس های خود اقدام کنند.

عکاسی

واژه فتوگرافی ( photography ) که به اشتباه به عبارت عکاسی ترجمه میگردد، نقظه شروع این مقاله است. واژه فتوگرافی از ترکیب دو لغت یونانی فتو به معنی نور و گرافی به معنی نگارش یا ثبت ایجاد شده است و شاید بهترین معادل فارسی واژه photography را میتوان نورنگاری معنا کرد. بی شک آنچه که ما از آن به عنوان عکاسی یاد میکنیم، دراصل نقاشی با نور است.

دیافراگم

تیغه های فلزی هم شکل و به مرکزیت یکسان موجود در لنز که از زاویه بیرونی خود به بدنه لنز متصل هستند و امکان باز و بسته شدن در مرکز خود را دارا می باشند.

به اختصار می توان گفت وظیفه اصلی دیافراگم، کنترل مقدار نوری است که از لنز عبور کرده و به سنسور ( صفحه حساس به نور ) برخورد می کند. یکی دیگر از وظایف حساس و کلیدی دیافراگم، کنترل میزان عمق میدان در تصاویر است.

نکته : اپرچر (aperture) روزنه ای است که به واسطه نحوه چیدمان تیغه های فلزی موجود در لنز ( دیافراگم ) ایجاد می گردد.

براکتینگ

به اختصار می توان گفت براکتینگ نوردهی (exposure bracketing) یعنی ثبت چند عکس با تنظیمات نوردهی متفاوت از یک صحنه یا سوژه.

براکتینگ میتواند به دلایل مختلفی صورت پذیرد، از جمله اطمینان از ثبت تصویری با جزئیات نوری صحیح و دقیق یا تولید تصویری با داینامیک رنچ گسترده تر. به طور معمول برای انجام براکتینگ نوردهی می بایست یک تصویر با EV صفر و یک تصویر با نوردهی بیشتر و یک تصویر با نوردهی کمتر گرفت.

ارزش نوری

ارزش نوری (Exposure Value ) در اصل معیار و یکایی است برای اندازه گیری و سنج نور صحیح در یک عکس.

یکی از دغدغه های عکاسان از ابتدای اختراع دوربین عکاسی، بررسی و محاسبه صحیح و مناسب نوردهی بوده و هست. در نتیجه استفاده از نمودار ارزش نوری در دوربین های دیجیتال، معیاری است برای خوانش صحیح میزان نوردهی در عکس ها.

نور صحیح در عکس ها با EV صفر مشخص می گردد و هرچه شاخص نمودار به سمت راست ( سمت + نمودار ) میل کند به معنی نوردهی بیشتر (overexposure ) و هرچه شاخص نمودار به سمت چپ ( سمت – نمودار ) میل کند به معنی نوردهی کمتر (underexposure ) است.

اف استاپ یا نسبت کانونی ( F-Stop )

پیشتر توضیح دادیم که وظیفه دیافراگم، کنترل میزان نور وارد شده به دوربین است.
در حرفه عکاسی میزان گشودگی دیافراگم به شکل اعداد در کنار واژه F نمایش داده می شوند.

هرچه عدد مربوط به اف استاپ کوچکتر باشد به معنی گشودگی بیشتر دیافراگم و هرچه عدد اف استاپ بزرگتر باشد به معنی گشودگی کمتر دیافراگم است. یکی از شاخص های مهم در تعیین عمق میدان در تصاویر، میزان اف استاب است.

بدیهی است در قیمت گذاری لنزها، هر چه عدد مربوط به اف استاپ کوچکتر باشد، لنز گرانقیمت تر خواهد بود. اف استاپ های استاندارد عبارتند از :
۶۴ – ۴۵ – ۳۲ – ۲۲ – ۱۶ – ۱۱ – ۸ – ۵٫۶ – ۴ – ۲٫۸ – ۲ – ۱٫۴ – ۱

حساسیت ایزو ( ISO )

سه عامل اصلی در میزان نوردهی در عکاسی عبارتند از دیافراگم، سرعت شاتر و ایزو.
واژه ISO مخفف عبارت International Standards Organization است و معیاری است برای تعیین میزان حساسیت به نور در صفحات حساس به نور (عکاسی آنالوگ) یا سنور (عکاسی دیجتال).
هرچه این عدد کمتر باشد به معنی حساسیت کمتر به نور و هرچه بیشتر باشد به معنی حساسیت بیشتر به نور است. یکی از اثرهای مخرب عکاسی با مقدار ایزو بالاتر، حضور نویز (نقطه های رنگی بسیار ریز و گاهاً سفید رنگ) در عکس ها می باشد.

سرعت شاتر (Shutter Speed)

همانطور که می دانید، مثلت نوردهی در عکاسی از سرعت شاتر، دیافراگم و ایزو تشکیل شده است. پیشتر در رابطه با دیافراگم و ایزو صحبت کردیم.

سرعت شاتر در واقع معیاری است بر مبنای ثانیه که مدت زمان رسیدن نور به صفحه حساس به نور ( سنسور ) با آن محاسبه می شود.
به زبان ساده شاتر، پرده ای است مابین سنسور (صفحه حساس به نور) و دهانه لنز که سرعت شاتر به معنی مدت زمان باز بودن این پرده است.
سرعت شاتر می تواند بر معنا و مفهوم یک عکس نیز اثر بگذارد. سرعت شاتر کمتر یعنی مدت زمان بیشتری نور به سنسور می رسد و سرعت شاتر بیشتر یعنی کمتر شدن مدت زمان رسیدن نور به سنسور.

اثر دیگری که سرعت شاتر در تصاویر شما خواهد داشت، حالت کشیدگی یا فریز سوژه است که در مباحث بعدی به آن می پردازیم.

نکته : در انتخاب سرعت شاتر در مواقعی که با فاصله کانونی بیشتر ( حالت زوم ) عکاسی می کنید، دقت بیشتر داشته باشید زیرا در این حالت کوچکترین حرکت یا لرزش دست اثر مخربی در عکس شما خواهد داشت.